Sau chuỗi các bài thành công của các bạn, thì mình sẽ chia sẻ về câu chuyện khởi nghiệp thất bại. Có lẽ nhiều bạn thích nghe câu chuyện của người thành công hơn, và người thành công thì lại: Nói gì cũng đúng vì dù sao họ cũng trải qua thăng trầm sướng – khổ nên họ nói đúng là điều đương nhiên.
Ở đây có nhiều bạn lớn hơn, bằng và ít tuổi hơn Tiệp, nên Tiệp xin được xưng hô là Tôi và các bạn cho dễ nhé ạ. Thực tế ra, tôi bắt đầu tập tành bán hàng từ ngày còn học lớp 6, từ lúc đi chợ mua vài quả dưa chuột + vài quả dứa, vài cây mía để kinh doanh cho các chú bộ đội. Nhưng thôi, câu chuyện đó cũng dài, nên tôi xin được nói về câu chuyện của tôi sau khi rời ghế nhà trường Đại học.
Câu chuyện như sau: Tôi là 1 thằng đi lên từ dân ngoại đạo về Marketing. Ngày thi Đại học trượt tôi chẳng biết phải học gì, mà lúc chọn trường cũng chẳng biết phải học ngành gì nữa. Lúc đó tôi chỉ có 1 khao khát duy nhất là học về kinh tế (Trong khi gia đình lại thích tôi học kỹ thuật). Nên học 1 ngành và 1 trường mà chẳng ai học, lúc đó tôi đã thấy mình thật sự rất dị, có nhiều lựa chọn khác tốt hơn, nhưng không tôi vẫn chọn 1 cách dị nhất. Ngày năm 2012 Ra trường thì chỉ mong được vào công ty lớn, và may mắn thay tôi được làm tại Công ty Top 1 về thương mại điện tử lúc đó (Ngày đó VG nói là top 2 thì không công ty TMDT nào dám nói đứng Top 1, chắc nhiều bạn biết là công ty nào rồi).
Lần đó xin được vào công ty lớn là rất hãnh diện, vì hầu hết các bạn trẻ thời đó ra trường không xin được việc và phải về quê… Cũng làm tại nơi đây, tôi bắt nguồn từ 1 nhân viên dự án của công ty, rồi 1 cơ duyên đến tôi thích làm Marketing và chuyển qua bên MT (Cũng thuộc tập đoàn VNP), làm ở đây cũng tầm 2 năm. Hành trình sẽ chẳng có gì nếu như tôi không “BỊ TRƯỞNG PHÒNG MARKETING” mới về 1 thời gian thì cho nghỉ với lý do là không phù hợp với Marketing.
Tôi nghỉ mà cả công ty, từ nhà đầu tư đến Giám đốc, các phòng ban đều bất ngờ (Thực sự những gì tôi làm được đã được mọi người thừa nhận, ai làm cùng ngày đó cũng phải thừa nhận những gì tôi làm được trong suốt thời gian ấy). Rồi lần mò tôi lại tham gia vào công ty du lịch khác, Cũng là 1 doanh nghiệp lớn trong ngành du lịch. Tôi là thằng hay cãi sếp nhất, từ sếp tổng đến sếp dưới thì tôi đều cãi (Nhưng tôi cãi là có chứng cứ và con số rõ ràng, không cãi cùn, nên cũng được sếp quý lại với sự cống hiến đó). Lúc đầu tôi chỉ nghĩ cố gắng làm sức 1 chút ở đây trong 8 tiếng đồng hồ, và bán hàng thêm ở nhà.
Năm 2015 tôi có bắt đầu tìm tòi với bán hàng cá nhân (Cái này là phụ nhưng lại là nguồn thu chính với tôi lúc đó). Không quảng cáo, không TMDT chỉ bán trên profile và các hội nhóm cũng bán túc tắc ngày trên dưới 10 đơn, ngày tốt cũng được khoảng 30 đơn, có ngày cũng 0 đơn, mà cứ phải tan sở về với gói hàng được và giao cho khách, nên nhiều khi cũng bí. Tôi quyết định mở cửa hàng trong ngõ nhỏ và thuê nhân sự để bán hàng. Loanh quanh cũng được vài năm rồi đó. À tôi mở vậy nhưng tôi vẫn làm ở công ty du lịch nha các bạn ơi!
Tưởng chừng tôi ở mãi vị trí Marketing excutive như thế, thế nhưng rồi cũng mò được đến cái chức Trưởng Phòng Marketing (thực ra là tôi cố gắng khẳng định lại với TP marketing cũ của tôi là tôi có khả năng làm Marketing chứ không phải như những gì chị nói trước đó). Và tôi đã làm được, cũng đồng thời là cãi sếp nhiều quá nên sếp ghét quá cho lên chức để cãi nhiều hơn.
Sau khoảng 3 năm ở đó, Cuối 2017, đầu 2018 Khi đã làm được những gì tôi đưa ra cho mục tiêu cá nhân, lúc này tôi tự bắt mình phải lớn hơn, vì thế nên tôi quyết định ra startup. Mục đích của tôi lúc đó rất đơn giản:
Tôi muốn tạo ra những combo tiện ích cho khách hàng và giúp khách hàng tích hơp nhiều tiện ích cùng 1 lúc.
Vì thời gian trước bạn bè của tôi rất hay phải đặt mỗi dịch vụ 1 nơi, và mỗi lần tôi đi công tác cũng phải vậy nữa luôn. Nên tôi muốn tạo ra sự khác biệt và bắt mình phải lớn hơn, biết Marketing – Biết kinh doanh. Quả thực thời gian startup chỉ hơn 1 năm, gần 2 năm tôi thấy mình nhận ra được nhiều điều: Quản trị doanh nghiệp thì phải biết rất nhiều thứ, bạn không cần giỏi. Nhưng bạn phải biết cách quản trị nhân sự, biết cách làm Marketing, biết cách làm kinh doanh, biết lên chiến lược về sản phẩm, biết quản trị chiến lược tổng quan, biết lau dọn vệ sinh và biết cả làm bảo vệ nữa chứ!…Còn tôi sai ở đâu các bạn biết không? Case Study cho 1 số bạn đây ạ
- Lựa chọn co-founder: Tôi không trách họ mà tôi tự trách tôi vì tôi không có khả năng giúp các co-founder của tôi được giàu có và sung túc hơn. Và đó cũng là bài học quý giá mà tôi đã trải qua trong thời gian này! Tôi cũng không rõ ràng với các Co-Founder ngay từ đầu, vì nghĩ đơn giản là: “Ai cũng như mình.” Ngây thơ kinh khủng
=> Hãy tìm người cùng Mindset, cùng khẳng định muốn đến 1 mục tiêu. - Tôi còn quá thoải mái với khách hàng: Ai khi mới khởi nghiệp mà có khách, nhất là khách to thì “SƯỚNG” vô cùng các bạn ạ, cảm giác khác hẳn với khi chúng ta chỉ là công cho công ty, mình là thằng làm Marketing, nhưng thật sự thấy khách khi khởi nghiệp là sướng lắm, nên rất chiều chuộng khách. Và cũng chính điều đó đã khiến mình quay trong 1 mớ công nợ. Hoàn tiền cho khách mặc dù mình chẳng làm gì sai cả, mình lại có quan điểm là “Chỉ cần mình tốt thì người ta sẽ tốt lại”. Nhưng đời không như mơ các bạn ạ, khách sẵn sàng cho bạn sấp mặt khi bạn dễ dãi với họ. 1 câu chuyện buồn! Nên các bạn đừng thoải mái với khách quá nhé! Nhiều người khách mà không phải khách đâu ạ.
=> Lựa chọn đúng khách hàng, đôi khi phải thật chảnh và bỏ qua những khách hàng mất thời gian quá nhiều. - Quản trị tài chính: Cái này mệt óc phết, chi đồng mua mắm phải biết đồng nào để mua muối và khi nào tiền nó về để mà mua gạo ăn, rồi tiền nào trả tiền cho NCC. Không biết quản trị tài chính là 1 sai lầm lớn của nhiều startup. Nói thật với các bạn doanh nghiệp mà không lo phát triển, cứ ngồi đó mà căn tiền mua dưa cà cũng hết luôn nó ngày. Nên việc quản trị tài chính của mình lúc đó ngu vô cùng, chỉ có chuyện xoay tiền cũng chết chứ đừng nói đến việc lời lãi ra sao, và suy nghĩ phát triển doanh nghiệp thế nào. Và mình nhận ra điều đó sau vài tháng hoạt động.
=> Đừng lầm tưởng và lơ là về tài chính, không phải mua 1 đồng, bán 2 đồng là lãi. Quản trị tài chính và ròng tiền rất quan trọng. - Nhân sự key: Thực ra 100% các bạn đồng hành với mình đều rất tuyệt. Nhưng nhân sự key để chốt khách thì lại không có, có 1 số bạn mà vẫn non nên phải training nhiều mới được, mà nhiều thì chắc chắn rằng phải cần rất nhiều thời gian. Đắng lòng hết sức, tỷ lệ CVR ra khách không quá được 5% mới đau lòng nữa cơ các bạn ạ. Lúc đó thực sự nhục.
=> Bạn không cần giỏi, thì người đồng hành với bạn phải giỏi. - Sĩ diện và không muốn nghe ai: Thật sự là mới được cái ý tưởng hay. Nhưng đã nghèo còn sĩ các bạn ạ, khi tôi kêu gọi đầu tư cũng có 2 – 3 nhà đầu tư lao vào và dám chi cả tỷ đồng cho tôi chơi, mà lần đó sỹ diện vãi lúa, chỉ vì không hợp với nhà đầu tư mà từ chối rồi lại chờ đợi 1 ai đó đến từ 1 thứ gì đó. => Bỏ cái sĩ diện hão đi.
Haizzzz cuộc đời này nhiều khi hài lắm! Cứ 1 mình lăn lội trên thương trường. Lúc đó mình cũng tách luôn Co-Founder ra để 1 mình mình chạy. Đã vậy, khởi nghiệp khó khăn và đau khổ là thế trong cuộc đời của ông khởi nghiệp nghèo thì người yêu cũng từ đó mà bỏ mình ra đi, và 1 mình lại cô đơn giữa dòng đời, nhìn thấy bạn bè thành công mà thèm, mà khát các bạn ạ. Chẳng biết nói chuyện với ai, chẳng biết phải chia sẻ gì nữa, nhiều khi tự 1 mình đi uống rượu, đi cà phê nghe nhạc, đi lang thang trên các con phố để giải khuây. Thực sự cô đơn cả về thể xác lẫn tinh thần các bạn ạ.
Nhìn chung để thành công cần nhiều lý do. Để thất bại thì chỉ cần 1 lý do thôi và mình cả tá lý do để thất bại thì nói chuyện gì nữa. Vì thế, nếu bạn muốn khởi nghiệp hãy trang bị cho mình kiến thức thật ổn. Không cần quá nhiều nhưng hãy đưa ra rủi ro song song với thành công để có thể tránh điểu xấu nhất. Trên đời chuyện gì cũng xảy ra được nha các bạn, nên bớt ảo tưởng về khả năng như mình ngày trước và hãy trang bị cho mình những kiến thức thật tốt. Ngày hôm nay bạn có thể kiếm cả tỷ, nhưng ngày mai có thể bạn sẽ phải đi ăn xin đấy! Điều này tôi đã được chứng kiến nhiều, nhất là mất bác thích kiểu chộp giật ý! Lúc có tiền không bao giờ nhớ đến mình, nhìn thấy nhau như đường ngược chiều. Thất bại cái lại nhờ mình quân sư các bác ạ! Hix! Nói tóm lại khởi nghiệp rất khổ và không có bức tranh trong mơ đâu. Đừng nghĩ đầu tư ra 1 đồng nó thu về 2 đồng thì cũng không hề đơn giản tí nào cả.
Mình chia sẻ vậy thôi các bạn nhé! Nhưng hãy cứ mạnh dạn mà khởi nghiệp nếu bạn muốn. Hiểu chứ! Muốn nghe thêm thì inbox hẹn cafe T chia sẻ thêm cho nha! Khởi nghiệp là phải chấp nhận: Nhiều khi bạn muốn kiếm người tâm sự để đồng cảm mà còn khó hơn lên giời luôn đấy các bạn, cả xã hội quanh bạn như đang xa cách với bạn vậy ý. Bạn bè thì sẽ bảo: “Sao mày không đi làm thuê đi cho nhẹ”, gia đình cũng thế!
Chia sẻ với mấy ông đi trước chút thì lên mặt “Có thế mà cũng không làm được, thiếu thực chiến bla bla.” Nên đôi khi tốt nhất đừng chia sẻ với ạ cả các bạn ạ, chia sẻ với 1 người lạ lại là hay!
Năm 2020 mình vẫn tiếp tục startup nha các bạn ơi! Mặc dù nghèo vẫn máu chiến, và sản phẩm của mình không bao giờ chộp giật chóng giàu. Nếu chia sẻ có gì không hài lòng mong mọi người góp ý và bỏ quá! Mình tâm đắc 2 câu nói đó là:
Save The Best For Last!
Muốn uống được cafe, phải trải qua vị đắng mới đến vị ngọt.
Chúc mọi người giáng sinh và 1 năm mới vui vẻ, thành công!
ECOMME xin gửi lời cảm ơn trân thành đến tác giả Nguyễn Văn Tiệp – CEO Combotravel.vn
*Bản quyền nội dung thuộc về ECOMME và tác giả Tiệp Cận, vui lòng trích dẫn nguồn link bài đầy đủ khi đăng lại.
